چاقی نتیجه‌ی عدم تعادل طولانی‌مدت در میزان ورودی و خروجی انرژی از بدن می‌باشد و در طی آن، انرژی وارد شده به بدن بیشتر از انرژی مصرف شده در آن است. علاوه بر عارضه‌های پزشکی بلندمدت، چاقی کودکان می‌تواند عوامل روانی اجتماعی نیز داشته باشد مثل اعتمادبه‌نفس، افسردگی و پایین بودن کیفیت زندگی.
چاقی کودکان (childhood obesity) خطرناک‌تر است چراکه اگر تعداد سلول‌های چربی بیشتر از حد مورد نیاز ساخته شود، در بزرگسالی به محض دریافت کالری و چربی بیش از اندازه به صورت چربی در بدن ذخیره می‌شود. علت دیگر این است که چاقی و اضافه وزن زمینه ابتلا به بیماریهای دیگر را افزایش می‌دهد. کودک چاق در بزرگسالی به نسبت بیشتری به چاقی مبتلا می‌شود. تمام بیماریها مثل دیابت، سرطان و بیماریهای غیر واگیر در بین افراد چاق شیوع بیشتری دارند.
فواید ورزش در درمان چاقی کودکان
ورزش عامل مهمی در پیشگیری و درمان چاقی در کودکان است و به لحاظ فیزیولوژیکی نقش مهمی را در تقویت قلب، عضلات، مفاصل و دستگاه تنفسی ایفا می‌کند. چاقی و اضافه وزنی که افراد در کودکی دچار آن میشوند، در بزرگسالی عامل بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای قلبی، کلیوی، قند خون و کمر درد می‌شود.
ورزش باعث می‌شود تعادل کالرولیکی در کودکان ایجاد شود، به این معنی که بین کالری دریافتی و مصرفی آنها رابطه درستی برقرار شود تا از بروز انواع ناراحتیهای جسمی جلوگیری شود.کودکی که ورزش نمی کند میزان کالری دریافتی اش با کالری که از دست می دهد،برابر نیست .به همین دلیل چربی در بدنش انباشه می شود.با انجام ورزش میزان سوخت و ساز (متابولیسم) افزایش پیدا می کند و رابطه منظمی بین دریافت و سوزاندن انرژی رخ می دهد و چربی های اضافه از بین می رود.
ورزش نه تنها سبب مصرف کالری بیشتر می شود بلکه سبب ساخت استخوان های محکم ، عضلات و خواب راحت در طول شب و داشتن انرژی بیشتر در طول روز می گردد.
ورزش باعث ایجاد هماهنگی و تعادل در سیستم‌های بدن می‌شود. ورزش و بازی علاوه بر تقویت جسم، از نظر روانی هم تاثیر فراوانی بر سلامت کودکان دارد. آنها با انجام ورزش و بازیهای مختلف که توام با خستگی فیزیکی است، انرژی درونی خود را مصرف می‌کنند و از لحاظ روحی در شرایط مطلوبی قرار می‌گیرند.
در برخی مطالعات نشان داده شده است که افراد دارای فعالیت بدنی منظم در مقایسه با افراد غیر فعال، دقت آنها در تنظیم کوتاه مدت انرژی دریافتی روزانه , بیشتر می باشد.در واقع این مسئله حاکی از آن است که فعالیت بدنی منظم ممکن است حساسیت به علائم سیری را افزایش و لذا انرژی دریافتی روزانه به درستی تنظیم گردد.بنابراین داشتن تحرک جسمانی می‌تواند به معنای بهبود تنظیم تعادل انرژی، مستقل از افزایش هزینه انرژی تمرین باشد.یک سبک زندگی فعال جسمانی، خواه کودک یا جوان منجر به یک سبک زندگی سالم و پیشگیری از بیماریها خوهد شد، درحالی که سبک زندگی غیر فعال مرتبط با بیماریهای مزمن و ناراحتیهای متعددی است.
در صورتی که تشویق و حمایت شما، این احتمال وجود دارد که چند ورزش علاقه کودکتان را به خود جلب کند. با بردن کودکتان به رویدادهای ورزشی محلی و شریک شدن با علائق ورزشی او، گرایش او به ورزش را تقویت کنید.
فعالیتهای ورزشی متناسب با سن کودک شما احتمالا به طور طبیعی به برخی از ورزش‌ها یا فعالیت‌ها گرایش نشان می‌دهد. از همان جا شروع کنید، به بلوغ جسمی و میزان مهارت کودک توجه داشته باشید.
کودکان نوپا و پیش‌دبستانی تازه دارند بر مهارت‌های پایه‌ای مسلط میشوند، اما سن آنها برای اغلب انواع ورزش‌های سازمان‌یافته هنوز کم است.
در این سن بهترین کار این است که بگذارید تا او به صورت آزاد و دلبخواهی بازی کند.
از جمله می‌توانید او را تشویق به این فعالیت‌ها کنید: دویدن، بالارفتن، لگد انداختن، بالا و پایین پریدن، پرت کردن یک توپ سبک وزن برای گرفتن، پا زدن به سه چرخه یا دوچرخه‌ای که چرخ‌های اضافی برای مبتدیان دارد، بازی در آب تحت نظارت.
هنگامی که کودکان بزرگتر میشوند، هماهنگی عضلانی و میزان دقت و توجه آنها افزایش می‌یابد. آنها بهتر می‌توانند جهت حرکات را دنبال کنند و مفهوم کار گروهی را درک کنند. در این سن می‌توانید تشویق کودک به شرکت ورزش‌های سازمان‌یافته شروع کنید: از جمله فوتبال، ژیمناستیک، شنا، تنیس، دو و میدانی و هنرهای رزمی
تا سن 8 سالگی، اغلب ورزش‌ها- از جمله ورزش‌ها ی تماسی، مادامی که کودکتان از وسائل حفاظتی استفاده کند، قابل قبول است. ورزش‌های قدرتی در صورتی که تحت نظارت کامل شما باشند، نیز اشکال ندارند.
البته توجه داشته باشید که برای حفظ تناسب اندام کودک، ضروری نیست او حتما به یک ورزش سازمان‌یافته بپردازد.کودکتان به ورزشی علاقمندی نشان نمی‌دهد، فعالیتهای جسمی دیگری برای او پیدا کنید. او را به دوچرخه‌سواری‌های خانوادگی، مسیرهای پیاده‌روی یا دیواره‌های صعود درون ورزشگاه‌ها ببرید.
برای یک کودک هشت ساله، ثبت نام در باشگاه، مثل بازی لِی لِی در حیاط خلوت به نظر جالب نیست بنابراین اگر قصد آن را دارید، این کار را به سرانجام برسانید، در هر تمرین ورزشی که برای فرزندتان طراحی می کنید، سرگرمی را در نظر بگیرید
علاوه بر این، از آنجا که کودک در حال حاضر دارای اضافه وزن است، ممکن است مدت زمان زیادی نیاز باشد ،شدید تمرین کند بنابراین، به عنوان یک قاعده کلی، حداقل یک ساعت تمرینات ورزشی روزانه را ،هدف قرار دهید، که می تواند به تمرینات 5 تا 10 دقیقه ای که در طول روز پخش می شوند، تقسیم شود .شما همچنین ،باید فرزند خود را برای یک ورزشی که علاقمند به آن هست ،ثبت نام کنید و حمایت و تشویق مداوم را، مخصوصا در زمانی که آنها تمایل به ورزش ندارند، ادامه دهید.
ممکن است، تعجب کنید که فعالیت های جسمی می تواند چه قدر برای کودکان جالب باشد، زمانی که شما به آنها ملحق شوید ! شرکت کردن شما به طور منظم در فعالیت هایی که تمام خانواده از آن لذت می برند ،می تواند راهی عالی برای جذب فرزندتان درجهت فعال شدن و حرکت کردن به سمت تناسب اندام باشند. آنچه در اینجا زیباست، این است که وقتی شما با آن ها به پیاده روی یا شنا می روید، نه تنها به بچه خود کمک نمی کنید که چند پوند را دوربریزد، بلکه همچنین فرصتی را برای یادگیری از خودتان به آنها خواهید داد. دقیقا همان چیزی را که باید انجام دهید فقط مطمئن شوید که فعالیت ها را هربار تغییر دهید، به طوری که برای فرزند شما خسته کننده نشوند.
به کار گرفتن کودکان برای انجام امور منزل به طور مرتب، راه دیگری برای کمک به آنها برای سالم نگه داشتن شان است فعالیت هایی نظیر چیدن چمن، تمیز کردن خانه و تختخواب، کمک می کند تا کودکان بدون اینکه متوجه شوند، ورزش کنند.
تحقیقات نشان داده است که کودکان، فعال بودن را از والدین خود یاد می گیرند؛ برای مثال اگر شما همراه کودکتان بیرون بروید و به جای اتوبوس یا تاکسی، پیاده روی کنید و به کودک بگویید" امروز چه روز خوبی است، خستگی از تنم بیرون رفت، چقدر خوب است پیاده روی". به این وسیله به کودک خود یکی از آسان ترین روش ها را برای حفظ سلامتی آموزش داده اید و او را به پیاده روی علاقمند کرده اید. روز بعد هرگاه بگویید، خسته هستم. کودکتان می گوید: برویم پیاده روی!
کودکان احتیاج به ورزش سخت برای حفظ تناسب اندام ندارند. آنها بازی کردن را بیشتر دوست دارند. بهتر است با آنها به پارک یا باغ وحش روید، به آنها دوچرخه سواری ، شنا، تنیس و غیره را یاد دهید و بگذارید کودک با بچه ها بازی کند. این بازی ها برای تناسب اندم کودک مفید است. برای تعادل وزن کودک تنها غذای سالم خوردن کافی نیست، بلکه در کنار آن، ورزش کردن نیز نقش مهمی را بازی می کند.
نقش چاقی و کم تحرکی در پیدایش بیماریها
- روانشناختی: تبعیض و انزوای اجتماعی، کاهش عزت نفس، اختلال در یادگیری، ناراحتیهای مرتبط با شکل ظاهری بدن، بی اشتهایی عصبی
- درمیان مدت و طولانی مدت؛ موفقیت اجتماعی و اقتصادی اندک، بی اشتهایی عصبی.
- تنفسی: حبس نفس و بی خوابی، آسم، تحمل اندک در تمرینات ورزشی
- ارتوپدی: کمر درد، لغزش دیسک اپی فیز فوق رانی، انحنای درشت نئی، اسپرین‌های قوزک پا، صافی کف پا
- گوارشی کبدی: کبد چرب غیر الکلی، پس زدن غذا از معده به مری و اختلالات تخلیه معده، سنگ‌صفراتولید مثل سندروم پلی سیستیک تخمدانی، قاعدگی‌های غیر طبیعی، ناباروری
- قلبی عروقی: کلسترول بالا (LDL)، کلسترول پایین، تری گلیسریدهای بالا (HDL) پر فشار خونی، نیمرخ چربی مضر
- در میان مدت و طولانی مدت: افزایش خطر ابتلا به پرفشار خونی و نیمرخ چربی مضر در بزرگسالان،افزایش ابتلا به بیماری شریان کرونری در بزرگسالان، هیپرتروفی بطن چپ
- غدد درون ریز: هیپر انسولینی، مقاومت انسولینی، اختلال در تحمل گلوکز، اختلال در گلوکز ناشتا، دیابت نوع ۲
- در میان مدت و طولانی مدت: افزایش خطر دیابت نوع ۲ در بزرگسالان
- عصبی: افزایش خوش خیم فشار درون جمجمه‌ای
- پوستی: وجود لکه‌‌های سیاه روی صورت و بدن، علائم احساس کشش پوست، برفک
دلایل گریز کودکان دارای اضافه‌وزن از ورزش
برای پاسخ به سوال فوق، ابتدا باید به دلایلی که باعث گریز کودکان دارای اضافه‌وزن از ورزش می‌شود توجه کرد. ممکن است کودکی که اضافه‌وزن دارد از پوشیدن لباس ورزشی تنگ یا کوتاه در عذاب باشد یا از پوشیدن نوع خاصی از لباس ورزشی در برابر هم‌سن‌وسال‌هایش خجالت بکشد.
شاید از فعالیت ورزشی ای که برایش در نظر گرفته شده لذت نبرد یا در مواردی حتی ورزش کردن در جمع را دوست نداشته باشد و... . بنابراین لازم است ابتدا دلایل عدم تمایل کودک به ورزش کردن را درک کنیم، بعد برای آن چاره ای متناسب در نظر بگیریم. به طور مثال اگر کودکی دوست ندارد در جمع ورزش کند می توانیم در خانه از ویدیوهای ورزشی متناسب با کودکان استفاده کنیم.
هرچند توصیه می شود او را به ورزش کردن در جمع و مشارکت در فعالیت های جمعی تشویق کنیم. حتی ممکن است فرزندانی که سن بیشتری دارند علاقه مند به استفاده از وسایل بدنسازی خانگی باشند. اگر اینطور باشد خوب است اجازه چنین فعالیتی را به آنها داده و ترغیبشان کنیم.
برای کودکان لباس مناسب تهیه کنیم و به آنها اجازه دهیم که رنگ و لباس ورزشی مناسبشان را خودشان انتخاب کنند. وقتی کودک یا نوجوانی خودش لباس ورزشی اش را انتخاب کرده باشد برای استفاده از آن ذوق دارد و این امر به شروع ورزش کردن کمک می کند. البته والدین باید بر کارآمدی وسایلی که کودکان انتخاب می کنند نظارت و دقت کنند. توصیه اکید می شود حتما فعالیت ورزشی ای برای کودکان در نظر گرفته شود که او به انجام آن علاقه مند باشد. این علاقه می تواند در موفقیت شروع فعالیت ورزشی کودکانی که اضافه وزن دارند تاثیر زیادی داشته باشد.
نشانه ها و علائمی برای تشخیص چاقی در کودکان
تشخیص اینکه آیا کودک شما دارای اضافه وزن است، همیشه کار ساده ای نیست ،چرا که بچه ها با شرایط متفاوت رشد می کنند، و میزان چربی بدن با سن تغییر می کند بر اساس یک مطالعه منتشر شده در مجله عمومی بریتانیا، 80 درصد از والدین ادعا می کنند، که فرزندان آنها وزن طبیعی دارند، در حالی که واقعا چاق هستند . یک روش مطمئن برای گفتن اینکه آیا فرزند شما در واقع دارای اضافه وزن یا چاقی است، با محاسبه شاخص توده بدن (BMI) فرد است. BMI وزن بدن را در رابطه با ارتفاع اندازه گیری می کند. ماشین حساب BMI ،از یک فرمول استفاده می کند، که نمره ای را نشان می دهد ،که برای طبقه بندی چاقی، اضافه وزن، وزن طبیعی یا کم وزن استفاده می شود ؛ مراکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) ،با استفاده از BMI شاخص افراد چاق در نوجوانان و جوانان را اندازه گیری کرده که به شرح زیر است:
5 تا 84 درصد:وزن سالم
85 تا 94 درصد:اضافه وزن
95 تا 99.99 درصد:چاق
کدام ورزش‌های گروهی را با کودکانمان انجام دهیم؟
اینکه دقیقاً چه ورزشی انجام دهید که هم تفریح محسوب شود و هم نوعی ورزش باشد، کاملاً بستگی به خودتان دارد؛ هر خانواده‌ای شیوه خاصی برای تفریح دارد؛ بنابراین باید ببینید چه ورزش و کاری مورد علاقه خانواده‌تان است و با توجه به آن، تفریح و ورزش گروهی داشته باشید.
دیگر دیر شده؟!
این را بدانید که هیچ‌گاه دیر نیست؛ پس از همین امروز شروع کنید و همه اعضای خانواده را دور هم جمع کرده و بگویید که چنین تصمیم هیجان‌انگیزی دارید.
قطعاً همه خانواده با شما همراه خواهند شد؛ می‌توانید از فردا همگی باهم به تفریح و ورزش بپردازید؛ انجام این فعالیت‌ها به‌صورت گروهی، نه‌تنها تناسب اندام و سلامتی شما را تضمین می‌کند، بلکه سطح انرژی‌تان را نیز افزایش داده و روابط بین اعضای خانواده را نیز مستحکم‌تر و عمیق‌تر خواهد کرد.
تغییر سبک غذایی
بعد از مدتی که سبک زندگی‌تان را به کلی تغییر دادید و فعالتر شدید، حالا آرام آرام می‌توانید فرزندانتان را متقاعد کنید که میوه‌ها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانند؛ با این کار، به رشد کودکانتان کمک بسیاری خواهید کرد. (مناسب حال خود غذا بخورید!)
فرزندان شما در مرحله رشد هستند و نیاز به دریافت مواد سالم و مغذی برای عبور از این مرحله مهم دارند. همان‌طورکه می‌دانید دوره کودکی دوران بسیار مهم و حساسی بوده و اگر فرزندانتان را از همین سن عادت دهید تا سبک زندگی سالمی را در پیش گیرند، خودشان نیز همین راه را ادامه داده و در دوره نوجوانی و بلوغ و حتی کهنسالی نیز در این مسیر پیش خواهند رفت.
فعالیتهای شدت پایین
اگر زیاد اهل ورزش‌کردن نیستید، بهتر است این فعالیت‌ها را در کنار کودکانتان انجام دهید:
- با اعضای خانواده در اطراف خانه قدم بزنید و پیاده‌روی کنید.
- به جاده‌های سرسبز و طبیعت بروید؛ فرقی ندارد در کدام شهر یا کشور زندگی می‌کنید، کافی است جاده یا مکان سرسبزی را پیدا کرده و همگی باهم از رفتن به آنجا لذت ببرید.
- به پیک نیک بروید؛ می‌توانید در کنار انجام فعالیت ورزشی سبک، مثلا فوتبال، غذای خوشمزه و سالمی نیز طبخ کرده و دور هم میل کنید.
فعالیتهای شدت بالا
این فعالیت‌ها، بیشتر برای فصل گرما و تابستان مناسب بوده و می‌توانید در کنار دیگر اعضای خانواده، ورزش و هیجان داشته باشید:
شنا کردن
تفاوتی نمی‌کند که می‌خواهید به دریا یا استخر بروید، اگر به دریا می‌روید می‌توانید دورهمی در ساحل، شن‌بازی کرده و باهم از روی موانعی که با شن درست کرده‌اید، بپرید.
کارهای باغچه را باهم انجام دهید؛ بچه‌ها عاشق این کار خواهند شد. با کمک یکدیگر، گیاه جدیدی داخل خاک باغچه بکارید، حتی می‌توانید با نظارت خودتان به فرزندانتان هرس‌کردن را آموزش دهید.
اگر اهل دویدن هستید، همگی باهم مکانی را برای دویدن پیدا کنید؛ همه اعضای خانواده در کنارهم به گشت و گذار رفته و بدوید؛ حتی می‌توانید مسابقه دو بگذارید یا دنبال‌بازی کنید. (چگونه از شناکردن بیشتر لذت ببریم؟)
روزی یک‌دقیقه ورزش بیشتر
آیا کودکانی که از چاقی زیاد رنج می‌برند یا در شرایط نامناسب فیزیکی قرار دارند را باید از ورزش معاف کرد؟ پاسخ این سوال به‌طور طبیعی منفی است. تا زمانی‌که پزشک، آنها را از ورزش منع نکرده باشد باید این‌قبیل کودکان را به انجام حرکات مفید ورزشی تشویق کرد.
کودک می‌تواند با پنج‌دقیقه پیاده‌روی روزانه شروع کند و روزی تنها یک‌دقیقه به زمان پیاده‌روی‌اش اضافه کند تا جایی که روزانه حداقل 30 دقیقه پیاده‌روی و ورزش کند. کودکانی که اضافه‌وزن دارند اما تجربه ورزش‌کردن ندارند در آغاز کار احتمال مصدومیتشان بالاست. بنابراین کودکان باید آموزش ببینند تا قبل از آغاز فعالیت ورزشی، خود را گرم کنند و پس از اتمام ورزش نیز استراحت و نفسگیری لازم را داشته باشند. این‌قبیل کودکان احتمال ازدست‌دادن آب زیادی از بدن را در حین ورزش دارند و ممکن است با کم‌آبی بدن مواجه شوند. پس باید مطمئن شد که کودک به میزان کافی مایعات مصرف کرده است.
سرزنش ممنوع
متاسفانه برخی برای وادارکردن کودکان و نوجوانان چاق به انجام حرکات ورزشی، آنان را سرزنش می‌کنند.
به‌هیچ‌وجه نباید کودکان و نوجوانان را سرزنش کرد بلکه باید کوچک‌ترین حرکات و فعالیت فیزیکی‌شان را تشویق کرد. همچنین ورزش‌کردن همراه کودک، آنان را به انجام فعالیتهای ورزشی ترغیب خواهد کرد. هرچقدر والدین و اطرافیان کودک، تمایل بیشتری به ورزش‌کردن نشان دهند مطمئنا این تمایل به فرزندان هم منتقل خواهد شد. برای داشتن نسلی شاداب و سالم باید به فکر تندرستی و تناسب اندام کودکان امروز باشیم و این، جز از مسیر ورزش نمی‌گذرد. کودکانمان را به ورزش‌کردن تشویق کنیم تا آنان را از مخاطرات آینده دور نگه‌داریم.|شرق|زهرا طاهری‌زادگان- روانشناس|
کم تحرکی
گرایش یافتن به سرگرمی‌‌های بی تحرک، ساعت‌‌های طولانی تماشای تلویزیون و فیلم‌‌های ویدئویی و همچنین بازیهای رایانه ای، شیوه زندگی امروزی را کم تحرکی ساخته است.از سوی دیگر، زندگی در خانه‌‌های کوچک و آپارتمانی مجال دویدن و بازی کردن را از کودکان گرفته است و به نوبه خودباعث گرایش بیشتر کودکان ونوجوانان به سرگرمی‌‌های کم تحرکی می شود.در افرادی که بیش از ۲ ساعت از شبانه روز را صرف سرگرمی‌‌های نشسته از قبیل تماشای تلویزیون می کنند، خطر چاقی در حدود ۲۳ درصد افزایش پیدا می کند.به ازای هر یک ساعت بیشتر تماشای تلویزیون شیوع چاقی به میزان ۲ درصد افزایش می یابد.مصرف میان وعده‌‌های غذایی پرکالری در حین تماشای تلویزیون و همچنین گرایش به مواد غذایی پرکالری با محتوای زیاد قند، چربی یا نمک تبلیغ شده در پیام‌‌های بازرگان از دیگر موارد تاثیر تلویزیون بر بروز اضافه وزن هستند.
تشویق برای انجام فعالیتهای فیزیکی
یکی از اصلی‌ترین گام‌ها برای رسیدن و نگه داشتن وزن مناسب در کودکان، انجام فعالیتهای فیزیکی است. این کار کالری مصرف کرده، استخوان ها و عضلات را تقویت کرده و به کودک شما کمک می‌کند تا به هنگام شب بتواند به‌خوبی خوابیده و در طول روز هشیاری کامل داشته باشد.
عادت‌های خوبی که در دوره‌ی کودکی ایجاد شده‌اند به نوجوانان کمک می‌کنند تا با وجود تغییرات هورمونی، رشد سریع و تاثیرات اجتماعی که معمولاً سبب پرخوری میشوند، باز هم وزن مناسب خود را حفظ کنند. همچنین، کودکان فعال احتمالاً در آینده به بزرگسالانی با تناسب‌اندام تبدیل میشوند.
- زمان مشاهده‌ی تلویزیون و استفاده از کامپیوتر را محدود کنید. مدت‌زمان استفاده از فضای مجازی مثل مشاهده‌ی تلویزیون، استفاده از کامپیوتر، موبایل و تبلت را در روز به یک ساعت محدود کنید.
- به فعالیتهای فیزیکی اهمیت بدهید. کودکان باید حداقل یک ساعت در روز را تا حد متوسط یا شدید از نظر فیزیکی فعالیت کنند. فعالیتهای آزاد بازی گونه مانند گرگم به هوا و طناب زدن می‌توانند فعالیتهای مناسبی برای مصرف کالری و بهبود وضعیت تناسب‌اندام باشند.
- فعالیت‌هایی که کودک شما به آنها علاقه دارد را پیدا کنید. برای مثال اگر کودک شما ذوق هنری دارد، می‌توانید او را به یک گردش در طبیعت ببرید تا سنگ و برگ جمع کرده و یک کاردستی با آنها درست کند.
ورزش نه تنها سبب مصرف کالری بیشتر می شود بلکه سبب ساخت استخوان های محکم،عضلات و خواب راحت در طول شب و انرژی بیشتر در طول روز می گردد. ایجاد این عادات دردوران کودکی می تواند در بزرگسالی علی رغم تغییرات هورمونی و تاثیرات اجتماعی که اغلب منجر به پُرخوری می شوند، به حفظ وزن در محدوده ی نرمال کمک کند. کودکان فعال به احتمال بیشتر در بزرگسالی نیز اندامی متناسب خواهند داشت.
* به فعالیت بدنی اهمیت دهید نه ورزش:
حتما نباید فعالیت بدنی کودک به صورت یک برنامه ی ورزشی سازمان یافته باشد. هدف تحرک او است. بازی هایی مثل قایم موشک یا طناب بازی هم می توانند برای بهبود تناسب اندام و مصرف کالری مناسب باشند.
* فعالیت هایی را بیابید که کودک به آن ها علاقه مند باشد:
برای مثال اگر کودک تان به هنر علاقه دارد، او را برای پیاده روی به طبیعت ببرید تا در مسیر پیاده روی برگ و سنگ جمع کند و برای ساختن کلاژ از آن ها استفاده کند. یا اگر به کتاب خواندن علاقه دارد برای گرفتن کتاب تا کتابخانه ی محل، پیاده روی کنید یا با دوچرخه بروید.
* اگر می خواهید کودک تان فعال باشد، خود نیز باید فعال باشید:
فعالیت هایی را پیدا کنید که بتوانید به صورت خانوادگی انجام دهید. هیچ وقت اجازه ندهید تا ورزش، کاری تکراری و خسته کننده شود و هرگز به عنوان تنبیه از آن استفاده نکنید.
* فعالیت بدنی را متنوع سازید:
به کودک اجازه دهید تا فعالیت بدنی هفتگی یا روزانه را خودش انتخاب کند. توپ بازی، بولینگ و شنا همه فعالیت محسوب می شود. مهم این است که تحرک داشته باشد.
- بهترین کار این است که نگذارید کودک مدت زمان زیادی را به تماشای تلویزیون، بازی با کامپیوتر یا ویدئو صرف کند و این زمان را کاهش دهید. زیرا اینگونه فعالیت ها علاوه بر اینکه انرژی کمی از بدن را می سوزانند، کودک را نیز به خوردن تنقلات و خوراکی های پرکالری تشویق می کنند.
- کودکان را تشویق کنید تا ورزش کنند که هم انرژی مصرف می کند و هم عضلات مختلف بدن را به فعالیت وا می دارد. مانند دویدن، شناکردن، اسکیت بازی و دوچرخه سواری.
بهترین ورزش ها، آنهایی هستند که باعث افزایش منظم و متوسط ضربان قلب و تعریق ملایم شوند.
ورزش نباید طوری باشد که کودک را دچار خستگی، احساس گرما و تعریق بیش از حد و نفس نفس زدن شدید سازد.
- به کودک اجازه دهید با انجام ورزش های مختلف، خودش ورزش مورد علاقه خود را انتخاب کند.
- ورزش به طور منظم و پیوسته انجام شود. بطور متوسط حداقل روزانه 30 دقیقه ورزش شدید لازم است.
- الگوی آنها باشید. این احتمالا مهمترین کاری است که می توانید انجام دهید، اگر آنها شما را همیشه در حال ورزش و انجام فعالیت بدنی ببینند، احتمال ورزش و ادامه این روند تا بزرگسالی در آنها بیشتر است.
اگر می خواهید کودکانتان به سلامتی غذا اهمیت دهند، ابتدا خودتان باید آن عادت ها را جلوی چشم آن ها مهم بدانید و انجام دهید! آیا می خواهید آنها از نظر جسمی فعال تر باشند؟ پس ورزش کنید! کودکان تمایل دارند که از پدر و مادرشان چیزهای زیادی کسب کنند، حتی بیشتر از تلویزیون از شما سرمشق می گیرند وقتی تمرین می کنید که به بچه هایتان موعظه کنید، اگر شما تلاش نمی کنید ،این کار را خودتان نیز انجام دهید به زودی متوجه می شوند؛ این تنها روشی است که هرچیزی در آن ها شکل می گیرد.
- برای تمامی افراد خانواده خود برنامه ورزشی را اجرا کنید که هر کس می تواند یک نوع ورزش و تفریح را داشته باشد مثل پیاده روی، دوچرخه سواری ، شنا و… .
- کودک خود را تشویق کنید تا در فعالیت های ورزشی مدرسه شرکت کند یا در یک کلاس ورزشی ثبت نام نماید.
- فرزند خود را مجبور نکنید تا ورزشی را که دوست ندارد و با انجام آن ناراحت می شود و یا خجالت می کشد، انجام دهد.
- ورزشی که کودک شما انجام می دهد، بایستی برای سن و شرایط رشد او مناسب باشد.
کودک بایستی از اصول بهداشت و سلامتی آگاه باشد. همچنین بایستی در هنگام ورزش، آب و نوشیدنی کافی به همراه داشته باشد تا آب بدن خود را که با عرق کردن از دست می دهد، با نوشیدن مایعات به میزان کافی جایگزین کند.
- فرصت‌هایی برای انجام بازیهای ایمن درخانه و بیرون از خانه فراهم کنید.
- تا حد امکان کودکان در محیط‌‌های مختلف اجرای فعالیت بدنی و ورزشی قرار گیرند.
- کودکان را در باشگاه‌های ورزشی نام نویسی کنید.
- حداقل هفتهای یک مرتبه فعالیتهای جسمانی را با تمام اعضایخانواده سازمان دهی و اجرا نمایید.
- پیاده روی یا دوچرخه سواری به مدرسه و خرید از مغازه و بلعکس را تشویق کنید.
- به جای آسانسور وپله برقی بالا رفتن از پله‌ها را در کودکان تشویق نمایید، چنانچه تعداد طبقات ساختمان زیاد می‌باشد تا طبقات معینی وی را تشویق و سعی کنید به تدریج صعود به طبقات بالاتر افزایش داده شود.
- کودکان به انجام فعالیتهای خانگی مانند شستن ظرف‌‌ها، تمیز کردن اتاق خود، شستن ماشین، باغبانی و … درگیر شوند.
- زمان تماشای تلویزیون یا انجام بازیهای کامپیوتری به کمتر از ۲ ساعت در روز محدود شود.
- چنانچه کودکان حداقل یک ساعت در روز فعالیت جسمانی داشتند، در این صورت به آنها اجازه داده شود تا تلویزیون تماشا کنند.
- تلویزیون و وسایل بازیهای کامپیوتری را در اتاق کودکان قرار ندهید.
- بی تحرکی کودکان: کاهش فعالیت بدنی (استفاده بیش از حد از کامپیوتر، تماشای تلویزیون به مدت طولانی و ...) و کاهش فرصت‌های بازی در خارج از منزل موجب می‌شود تا بخشی از انرژی دریافتی از مواد غذایی در بدن به صورت چربی تجمع پیدا کرده و سبب اضافه وزن و چاقی شود. توجه کنید کودکانی که 5 ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کنند، 5 برابر بیشتر از سایر کودکان به اضافه وزن و چاقی مبتلا میشوند.
چاقی در دوران کودکی مسئله اساسی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است که به دلیل دسترس بودن غذاهای ناسالم است اگر چه، هیچ یک از والدین عمدا نمی خواهند فرزندانشان اضافه وزن داشته باشند، مطالعات تأیید کرده اند، که یکی از پنج کودک مدارس ابتدایی آمریکا از نظر بالینی چاق است. این یک واقعیت است، که چاقی کودکان سبب افزایش اضافه وزن آنها در سالهای نوجوانی و بزرگسالی می شود، همچنین به مشکلات اجتماعی و بیماری ها فراوانی دچار میشوند.
