WHR (نسبت کمر به لگن) چیست

بر اساس تحقیقات علمی نسبت محیط کمر به لگن یا WHR یا (Waist-Hip Ratio) شاخص معتبری برای بررسی سطح سلامت افراد محسوب می شود. تحقیقات نشان می دهد افرادی که توده چربی بیشتری در ناحیه کمر و شکم نسبت به لگن دارند بیشتر در معرض خطر بیمارهای قلبی _ عروقی هستند.

نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) یکی از معیارهای متعددی است که پزشکان می تواند برای تشخیص اضافه وزن از آن استفاده کنند.

ارتباط WHR با سلامت: سازمان بهداشت جهانی (WHO) معتقد است مردان با WHR بالاتر از 0.9 و زنان دارای WHR بیشتر از 0.85 با داشتن BMI فراتر از 30 چاق محسوب می شوند. بر اساس نظر انجمن ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیوی آمریکا (NIDDK) مردان با WHR بالاتر از 1 و زنان دارای WHR بیشتر از 0.8 در معرض بیماریهای تهدیدکننده سلامت مانند دیابت، تصلب شرائین و سکته های قلبی و مغزی می باشند.
ارتباط WHR با باروری: تحقیقات نشان می دهد زنانی که WHR آنها در دامنه 0.7 ـ 0.79 است از میزان مطلوب هورمون استروژن برخوردار بوده و نرخ باوری آنها بیشتر از سایر زنان است.همچنین این زنان کمتر در معرض دیابت، بیماریهای قلبی ـ عروقی و سرطان تخمدان قرار می گیرند. همچنین مردانی که WHR آنها در دامنه 0.9 است از میزان باروری بیشتری برخوردار بوده و کمتر در معرض بیماریهای دیابت، ناهنجاریهای قلبی ـ عروقی و سرطانهای پروستات قرار می گیرند.

برای اجرای این آزمون از یک متر نواری می توانید استفاده کنید. جهت محاسبه محیط کمر آخرین دنده که قابل لمس است در نظر بگیرید. برای اندازه گیری محیط لگن عریض ترین بخش لگن و باسن را متر کنید. برای اندازه گیری دقیق تر نکات زیر را رعایت نمایید:
 

1. اندازه گیری باید در حالت ایستاده باشد بطوری که وزن متوازن روی دو پا تقسیم شود.
2. پاها باید جفت و کنار هم باشد.
3. هنگام اندازه گیری متر موازی با زمین باشد.
4. دوبار اندازه بگیرید و اگر اختلاف مقادیر بدست آمده بیشتر از 1 سانتی متر بود اندازه گیری را تکرار نمایید و اگر اختلاف مقادیر بدست آمده کمتر از 1 سانتی متر بود میانگین را وارد نمایید..
5. دقت نمایید واحد اندازه گیری محیط کمر و لگن یکسان باشد مثلا هر دو به سانتی متر باشد.

وجود اضافه وزن در هر جایی از بدن به یک میزان بر روی سلامت عمومی شما تاثیر نمی گذارد. به عنوان مثال تمام افرادی که بیشتر وزن شان در اطراف ناحیه کمری (فرم بدن سیبی شکل) تجمع یافته است، نسبت به کسانی که بیشتر وزنشان در ناحیه ران و باسن جمع شده است (فرم بدن گلابی شکل)، در معرض خطر بیشتر برای ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت نوع ۲ و مرگ زودرس هستند. بنابراین با این وجود حتی اگر BMI  در محدوده طبیعی باشد، خطر ابتلا به بیماری ها افزایش می یابد.

طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت WHR سالم به شرح زیر است:

• ۰٫۹ یا کمتر در مردان
• ۰٫۸۵ یا کمتر برای زنان

هم در مردان و هم در زنان نسبت دور کمر به دور باسن بالاتر از ۱٫۰، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سایر بیماری هایی را که با اضافه وزن همراه هستند، افزایش می دهد.

در ادامه این مطلب  بیشتر با نسبت دور کمر به دور باسن یا همان نسبت WHR و مزایا و معایب آن آشنا خواهید شد.

جدول نسبت دور کمر به دور باسن

روش محاسبه نسبت دور کمر به دور باسن

شما می توانید WHR خود را به روش زیر اندازه گیری کنید:

• صاف بایستید و به صورت عادی نفس بکشید.
• با استفاده از یک متر، دور کمر یعنی درست بالای ناف را اندازه گیری کنید.
• سپس بزرگترین قسمت باسن را نیز اندازه بگیرید. این قسمت دقیق جایی است که استخوان لگن وجود دارد.
• WHR خود را با تقسیم عدد دور کمر بر روی عدد دور لگن به دست آورید.

مزایای استفاده از این روش چیست؟

WHR یک روش آسان، ارزان و دقیق برای تعیین میزان چربی در بدن شما است. این روش همچنین می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت را در شما پیش بینی کند. چند مطالعه مختلف نشان می دهد WHR برای پیش بینی خطر بیماری های قلبی عروقی و مرگ زودرس حتی دقیق تر از BMI است. به عنوان مثال، مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ بر روی بیش از ۱۵،۰۰۰ بزرگسال انجام شد نشان داد که WHR بالا، حتی در افرادی که BMI طبیعی دارند، با افزایش خطر ابتلا به مرگ زودرس همراه است.

این روش می تواند در برخی گروه های خاص مفید باشد. به عنوان مثال، شاخص WHR برای پیش بینی، در افراد مسن چاقی که ترکیب بدن آنها تغییر کرده است، ممکن است بهتر از BMI باشد.

معایب استفاده از این روش چیست؟

گاهی ممکن است در محاسبه نسبت دور کمر به دور باسن اشتباه کنید. زیرا شما باید دو اندازه گیری جداگانه داشته باشید و ممکن است اندازه گیری دقیق این نقاط دشوار باشد.

WHR همچنین می تواند تفسیری غلط  از دور کمر باشد. منظور از دور کمر دور شکم نیست. گاهی WHR بالا به دلیل تجمع وزن در شکم بالا می رود و شما به جای کمر شکم خود را اندازه گیری می کنید. یا ممکن است هنگام اندازه گیری دور باسن اشتباها عضلات اطراف ران را نیز به حساب آورید.

بعضی افراد نمی توانند اندازه گیری دقیق با استفاده از WHR داشته باند. افرادی که کمتر از ۵ فوت (۱۵۲ سانتی متر) قد دارند و کسانی که BMI آنها ۳۵ یا بالاتر دارند. این افراد نمی توانند اندازه گیری دقیقی داشته باشند. نسبت دور کمر به دور باسن همچنین برای استفاده در کودکان توصیه نمی شود.

جدول نسبت دور کمر به دور لگن

برای محاسبه آنلاین نسبت دور کمر به لگن اینجا را کلیک نمایید.

WHR مردان

•        
  • کمتر از 0.9-  خطر کم مشکلات قلبی-عروقی را درپی دارد.
  •        0.9 تا 0.99- خطر مشکلات قلبی-عروقی را تعدیل می نماید.
  •       1 یا بیشتر- خطر بالای مشکلات قلبی-عروقی

WHR زنان

•   
  • کمتر از 0.8- خطر کم مشکلات قلبی-عروقی را درپی دارد.
  •    0.8 تا 0.89- خطر مشکلات قلبی-عروقی را تعدیل می نماید.
  •    0.9 یا بیشتر- خطر بالای مشکلات قلبی-عروقی