شرکت‌های تولید کننده‌ی ماسک‌های ارتفاع ، ادعا کرده‌اند که این ماسک‌های نسبتا ساده می‌توانند برای ورزش کردن در ارتفاع مفید باشند . در واقع این ماسک‌ها مانند چادر ارتفاع باعث نمی‌شوند تا غلظت اکسیژن هوایی که استنشاق می‌کنید کمتر شود ، بلکه از دریچه‌های مکانیکی برای تولید مقاومت در برابر استنشاق ، استفاده می‌کنند .
با این وجود، آیا این تمرین می‌تواند همان مزایای زندگی و تمرین کردن در ارتفاع را بوجود بیاورد ؟
قصد داریم پاسخ این پرسش را پیدا کنیم . با مطالعه این مقاله در مورد این ماسک‌ها به پاسخ این پرسش که " آیا این ماسک‌ها واقعا ارزش خرید دارند ؟ یا بهتر است پول و وقت اضافی‌تان را به چیز دیگری که بتواند به تمرینتان کمک کند اختصاص دهید ؟ " خواهید رسید .
آیا ماسک‌های ارتفاع موثرند ؟
مطالعات نشان می‌دهند تمرین مقاومتی-تنفسی مزایای بسیاری دارد . یک نمونه ، مطالعه‌ی سال ۲۰۰۴ توسط محققان در دانشگاه آریزوناست که دوچرخه سواران را تحت نظر گرفت ، ۲۰ فرد آموزش دیده را به یک گروه تمرین مقاومتی تنفسی ، یک گروه که تمرین تنفسی را در مقابل هیچ مقاومتی (مقاومت صفر) شبیه سازی می‌کردند ، و یک گروه کنترل که تمرین تنفسی انجام نداند ، تقسیم کردند . این مطالعه ، یک افزایش در Vo2 Max در گروه آزمایشی در مقایسه با هر دو گروه کنترل و ساختگی را نشان داد. تعدادی از مطالعات دیگر ، از تمرین عضلات تنفسی در تست‌های قایقرانی ، شنا ، دوچرخه سواری و شاتل ران متناوب، حمایت کرده‌اند .
برخی محققان تلاش کرده‌اند نتایج حاصل از چندین مطالعه را به اشتراک بگذارند تا تشخیص دهند آیا هیچ مزیت اساسی وجود دارد یا خیر ؟ یک تحقیق متا آنالیز که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد ، نتیجه گرفت که به نظر می‌رسد تمرین مقاومتی تنفسی ، دارای برخی مزایا باشد ، اما این مزایا ، بیشتر در افراد نامتناسب دیده شده و در ورزشکاران ورزیده کمتر مشاهده می‌شود . این اثر ، نسبتا شایع است . هنگامی که شما یک فرد بی تحرک نامتناسب باشید ، تقریبا هر نوع تمرینی ، وضعیت جسمانی شما را بهتر خواهد کرد . در مقابل ، یک ورزشکار سطح بالا برای پیشرفت بیشتر ، به یک محرک بسیار خاص ورزشی نیاز دارد .
آیا سخت تر نفس کشیدن به شما کمک می‌کند سریع تر بدوید ؟
یک سوء تفاهم رایج در مورد مطالعات پیرامون ماسک‌های ارتفاع، فایده بالقوه آن در بهبود قدرت تنفس شماست . متاسفانه بهبود عضلات تنفسی شما (اینکه چقدر سخت می‌توانید نفس بکشید) ، به یک افزایش در عملکرد ، منجر نخواهد شد . برعکس بنظر می‌رسد ، چون ما قطعا در هنگام سریع دویدن ، سخت نفس می‌کشیم . با اینحال در هنگام دویدن ، مشکل اصلی معمولا فرو بردن هوا به ریه‌هایتان نیست ، بلکه وارد کردن اکسیژن از هوا به داخل خونتان و سپس مصرف کردن آن اکسیژن برای یک هدف مفید در عضلات ساق پایتان است . بهبود قدرت ریه‌های شما و قادر بودن به انجام دم و بازدم بصورت قوی‌تر ، به این امر کمک نخواهد کرد .
در حالی که آموزش ماسک یک راه عالی برای آماده سازی برای ورزش های ارتفاع بالا و کوهنوردی است ، همچنین برای هر نوع ورزشکار از هر رشته ای مفید است . آموزش ماسک می‌تواند :
- ایجاد ریه ها با ایجاد مقاومت در برابر ریه
- دیافراگم را تقویت کنید
- افزایش سطح و کشش در آلوئول
- افزایش ظرفیت ریه
- افزایش آستانه بی هوازی
- کاهش زمان تمرین
آزمایش‌ها نشان میدهد که ماسک باعث افزایش ظرفیت ریوی می‌شود زیرا شما را مجبور می‌کند در تمرین تنفسی عمیق‌تر نفس بکشید . وقتی بدن خود را با مقاومت سازگار می‌کند ، ریه‌ها اکسیژن را به طور موثر‌تری حمل می‌کنند . نتیجه‌ی بلند مدت افزایش قدرت ریه و دیافراگم و افزایش استقامت است .
در حقیقت این ماسک های برای شبیه سازی شرایط تمرین در ارتفاع طراحی شده اند ، اما اهداف تمرینی دیگری نیز پیدا کردند . تمرین در نقاط کم اکسیژن ٬ سلول های قرمز خون را افزایش داده تا سبب بهبود انتقال اکسیژن شوند و عملکرد ورزشکاران را در نقاط هم سطح دریا بهبود می دهد . تأثیر استفاده از این نوع ماسک ها بر میزان هموگلوبین ، هماتوکریت و انتقال اکسیژن در ورزشکاران قابل اندازه گیری نیست . با محدود کردن هوارسانی و تحریک پاسخ های فیزیولوژیکی تطبیقی در بدن ، مقاومت عضلات تنفسی بدون تغییر غلظت اکسیژن افزایش می یابد .
عضلات تنفسی از دیافراگم و اینترکوستال گرفته تا عضلات کمکی ، باید همانند دیگر عضلات بدن برای افزایش مقاومت در برابر خستگی و بهبود عملکرد تحت تمرین ورزشی قرار بگیرند . تمرین عضلات تنفسی با ماسک، تمرینی ویژه است که مختص عضلات تنفسی طراحی شده و به میزان قابل توجهی قدرت ، سرعت ، توان و استقامت ورزشکاران را بهبود میدهد . این ماسک ها به ورزشکاران اجازه می دهد تا بدون استفاده از تجهیزات خاص یا مکان های خاص ، عضلات تنفسی خود را تمرین دهند . با محدود کردن تنفس ورزشکار ، آمادگی قلبی عروقی نیز بیشتر شده و عملکرد ورزشکار را بهبود می یابد . این تمرین به ویژه برای ورزشکاران حرفه ای بسیار مفید است زیرا توان کم سیستم ریوی ، عاملی محدود کننده برایشان محسوب می شود . مزایای استفاده از ماسک ورزشی مزایای استفاده از ماسک های تمرینی بر ورزشکاران حرفه ای پوشیده نیست .
طی برنامه ورزشی فشرده ۶ هفته ای ، افرادی که تمرینات خود را با این ماسک های ویژه انجام داده اند، استقامت و توان خروجی بسیار بیشتری داشتند. تحقیقات نشان داده اند که بهبود عملکرد ورزشکاران، علاوه بر تقویت عضلات می تواند به علت استفاده ی چند باره از هوای بازدم باشد که به نوبه ی خود به دلیل افزایش تحمل در برابر گاز کربن دی اکسید ، نتایج مثبتی ایجاد کرده است . بررسی جامع تحقیقات نشان میدهد که استفاده از ماسک در تمرینات باعث بهبود عملکرد ورزشی خواهد شد اما اینکه دقیقا اثرگذاریی آن چگونه اتفاق میفتد نیازمند تحقیقات بیشتر است
نکته : ساختار ورودی هوا و مقاومت آن و جنس موارد درون این ماسک ها با ماسک های معمولی که کاربرد بهداشتی دارند ٬ بسیار متفاوت هست . پیشنهاد میکنیم این مقاله "خطر استفاده از ماسک بهداشتی در هنگام ورزش" را هم بخوانید .
